Franciszek Hirszberg

---

Życiorys

Franciszek Hirszberg, po ukończeniu szkoły średniej we Włocławku, podjął dalszą naukę na studiach chemicznych w Zurychu, gdzie zdobył tytuł doktora. Jego interdyscyplinarne zainteresowania doprowadziły go również do studiów zoologicznych oraz geologicznych, które ukończył w Berlinie. W Zurychu był aktywnym członkiem tajnego Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, który został założony przez Zygmunta Miłkowskiego. Jego działalność polityczna w 1890 roku doprowadziła do aresztowania i osadzenia w łódzkim więzieniu, a następnie zesłania na Krym; jednakże w 1892 roku powrócił do Łodzi.

W 1897 roku Hirszberg uruchomił farbiarnię wełny surowej przy ul. Leszno 35/37 w Łodzi (później L. Żeligowskiego), gdzie współpracował z Hugonem Porańskim. Razem stworzyli firmę pod nazwą „Farbiarnia F. Hirszberg i H. Porański”, a sam Hirszberg był również właścicielem nieopodal zlokalizowanej garbarni. Po zakończeniu I wojny światowej osiedlił się przy ul. Zielonej 8 w Łodzi. Hirszberg aktywnie uczestniczył w życiu gospodarczym miasta, będąc członkiem Komitetu Giełdowego oraz Towarzystwa Kredytowego Miejskiego w Łodzi. Dodatkowo, był częścią Zgromadzenia Kupców Miasta Łodzi oraz członkiem zarządu Stowarzyszenia Techników, a także członkiem zwyczajnym Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych.

Działalność naukowa

Hirszberg wykazał się również mocnym zaangażowaniem w działalność naukową, w szczególności jako członek Towarzystwa Muzeum Sztuki i Nauki, a także kustosz tego muzeum. Brał udział w zakładaniu Towarzystwa Przyrodniczego im. S. Staszica w Łodzi i był inicjatorem wydania „Czasopisma Przyrodniczego Ilustrowanego”, które wspierał finansowo. Również zainicjował postawienie pomnika Stanisława Staszica w parku jego imienia. Hirszberg miał zainteresowania w obszarze paleontologii i prehistorii. Uczestniczył w licznych sympozjach oraz zjazdach naukowych odbywających się w Polsce, Francji, Hiszpanii, Danii oraz Rosji.

Od 1916 roku, pod wpływem profesora Jana Lewińskiego, podjął pracę w Zakładzie Geologii Uniwersytetu Warszawskiego jako asystent-wolontariusz. W ramach tej pracy, zajmował się porządkowaniem zbiorów oraz tworzeniem eksponatów dydaktycznych obrazujących różnorodne procesy geologiczne. Jego prace obejmowały również badanie szczątków ichtiozaurów, a efektem jego wysiłków była pierwsza publikacja na temat gadów kopalnych, dotycząca „O kręgach ichtiosaurów i plesiosaurów z kimerydu i portlandu okolic Tomaszowa Rawskiego”.

Hirszberg pasjonował się kolekcjonowaniem otwornic oraz regularnie uczestniczył w wyjazdach badawczych, w tym do znanych miejsc wydobycia skamielin, takich jak Solnhofen. Odwiedzał jaskinie we Francji i Hiszpanii oraz angażował się w działalność towarzystw naukowych i muzeów przyrodniczych. Kolekcjonował również materiały do monografii dotyczącej dinozaurów, tworząc obszerną, ale niedokończoną pracę. Niektóre fragmenty jego badań, ukazały się w artykule pt. „Wędrówki Dinosaurów” opublikowanym w czasopiśmie „Przyroda i Technika”.

Życie prywatne

Był synem Teodora Hirszberga oraz bratem znanego fabrykanta Jakuba Hirszberga. Jego żona, Gustawa, z domu Klingsland, zmarła w 1911 roku. Franciszek Hirszberg zmarł w Paryżu, gdzie również został pochowany.

---

Oceń: Franciszek Hirszberg

---