Mariusz Maciej Żydowo to postać, która wywarła znaczący wpływ na polską medycynę oraz nauki biochemiczne. Urodził się 2 lipca 1925 roku w Kutnie, a swoją karierę zawodową związał z wieloma ważnymi instytucjami naukowymi w kraju.
Jako profesor nauk medycznych oraz doświadczony lekarz, Mariusz Żydowo pełnił funkcję rektora Akademii Medycznej w Gdańsku w okresie od 1981 do 1982 roku. Jego wkład w rozwój edukacji medycznej oraz badań biomedycznych jest nieoceniony.
Żydowo zmarł 30 kwietnia 2017 roku w Gdańsku, pozostawiając po sobie ważne dziedzictwo w dziedzinie medycyny oraz nauk przyrodniczych.
Życiorys
Mariusz Żydowo przyszedł na świat 2 lipca 1925 roku w Kutnie, w rodzinie Zdzisława i Heleny. Zajmował szczególne miejsce w historii polskiej medycyny jako pierwszy student powojennej Polski, zapisując się na Wydział Lekarski Akademii Medycznej w Gdańsku z indeksem nr 1, co czyni go wybitnym przedstawicielem swojej uczelni.
Po ukończeniu studiów, rozpoczął pracę na macierzystej uczelni, pełniąc rolę asystenta i adiunkta w okresie od 1948 do 1960 roku. W 1951 roku obronił doktorat z medycyny, a dodatkowo studiował na Politechnice Gdańskiej w 1953 roku. W latach 1958–1959 odbył roczną praktykę naukową na Wydziale Biochemii University of Cambridge.
W roku 1960 objął stanowisko docenta, a nieco później zajął pozycję kierownika Zakładu Chemii Biologicznej na Wydziale Farmaceutycznym (1962−1965). Później został kierownikiem Zakładu Biochemii Wydziału Lekarskiego i sprawował funkcję rektora AMG w latach 1981−1982, będąc pierwszym demokratycznie wybranym rektorem. W 1966 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1978 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego.
Mariusz Żydowo miał istotny wkład w rozwój Zakładów Teoretycznych GUMED-u, gdzie zaangażował się w ich nowoczesne wyposażenie oraz rozwój. Jego działalność obejmowała również pełnienie funkcji przewodniczącego gdańskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Biochemii (1962−1968) oraz wiceprzewodniczącego Komitetu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk w latach 1976−1980. Wchodził w skład prezydium Komitetu Etyki w Nauce PAN. Od 1959 roku był członkiem Biochemical Society, a od 1980 roku należał do Komisji Nauk Fizjologicznych PAN. Działał także w Polskiej Akademii Umiejętności. Jako pomysłodawca oraz organizator konferencji dydaktycznych dla kierowników katedr biochemii, odegrał ważną rolę w Gdańskim Stowarzyszeniu Akademickim.
W obszarze badań naukowych Mariusz Żydowo dokonał odkryć dotyczących lokalizacji oraz kinetycznych właściwości dezaminazy AMP u zwierząt zmiennocieplnych i stałocieplnych, badając również mechanizm powstawania doświadczalnej martwicy mięśnia sercowego. Był autorem licznych prac naukowych, które wzbogacały polskie piśmiennictwo w dziedzinie biochemii.
W 1991 roku brał udział w wyborach parlamentarnych, kandydując do Senatu w województwie gdańskim, jednak nie odniósł sukcesu. Zmarł w Gdańsku, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Srebrzysko, gdzie został pochowany 12 maja 2017 roku w rejonie I, w rodzinnym grobie.
Odznaczenia, wyróżnienia i nagrody
Mariusz Żydowo, jako wybitny przedstawiciel swojej dziedziny, zdobył wiele prestiżowych odznaczeń oraz nagród, które świadczą o jego znaczeniu w środowisku naukowym i medycznym.
- krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1995 roku,
- doktor honoris causa Akademii Medycznej w Gdańsku,
- nagroda naukowa im. Jana Heweliusza, otrzymana w 1998 roku,
- medal Księcia Mściwoja II, przyznany w 2000 roku,
- tytuł „Medicus Nobilis”, nadany w 2011 roku.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Bronisław Stefan Oyrzanowski | Jerzy Czerbniak | Marian Zientalski | Adam Kersten | Mieczysław Altman | Juliusz Marso | Tomasz Smolicz | Franciszek Hirszberg | Adam Stebelski | Jerzy Kopania | Zbigniew Osiński (1926–2001) | Ewa Sławińska-Dahlig | Teresa Wolińska | Izaak Kersz | Tadeusz Witkowski (informatyk) | Władimir Wietczinkin | Andrzej Marian BartczakOceń: Mariusz Żydowo