Andrzej Honowski


Andrzej Honowski to postać o bogatej biografii, narożnik polskiej kultury filmowej i historycznej. Urodził się w Kutnie prawdopodobnie 8 lipca 1901 roku, natomiast zmarł w styczniu 1943 roku w Warszawie, będąc zarazem żołnierzem Armii Krajowej. Jego życie i działalność wypełnione były patriotyzmem i poświęconą walką o niezależność Polski.

Swoją przygodę z wojskiem rozpoczął w listopadzie 1918 roku, kiedy brał udział w rozbrajaniu niemieckich żołnierzy w Warszawie. Po tym epizodzie jako ochotnik służył w 29. pułku Strzelców Kaniowskich. Szkolenie techniczne uzyskał jako inżynier chemik, a jego zainteresowania obejmowały także fotografię oraz film. Wspierał rozwój polskiego kina, realizując filmy krótkometrażowe z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, które były pierwszymi tego typu produkcjami w Polsce.

W Warszawie prowadził laboratorium filmowe Instytutu Spraw Społecznych przy ul. Asfaltowej 15. W czasach II wojny światowej ukrywał się pod nazwiskiem Antoni Zakrzewski, mieszkając w swoim dawnym miejscu pracy. Zatrudniony w firmie „Schmallfilm” należącej do volksdeutscha Ludwika Herberta, Honowski zorganizował konspiracyjną wytwórnię materiałów wybuchowych (szedytu), co było dowodem jego zaangażowania w działalność opozycyjną.

Honowski, używając pseudonimu Antoni Kupała, aktywnie uczestniczył w pracy konspiracyjnej do czasu, gdy zdradzony przez L. Herberta, w starciu z gestapo 13 stycznia 1943 roku został poważnie ranny. Przewieziony na Pawiak, zmarł po kilku godzinach. Herbert, którego zdrada przyczyniła się do jego śmierci, również spotkał okrutny los, zostając skazanym na śmierć za swoim czyn.

Warto również zaznaczyć, że Andrzej Honowski pełnił rolę szefa konspiracyjnej komórki AK w „Fotorisie”. To studio fotograficzne, znajdujące się w sercu Warszawy, zaangażowane było w różnorodne działania, w tym sprzedaż sprzętu fotograficznego. W zakładzie tym wykonywano zdjęcia do legitymacji i kenkart, co okazało się kluczowe w tych burzliwych czasach. Niektóre zdjęcia dokumentujące egzekucje i łapanek były kopiowane i szmuglowane do Londynu, co wskazuje na ogromne ryzyko, jakie podejmowali jego pracownicy.

W studio razem z Honowskim współpracował m.in. Jerzy Tomaszewski oraz jego brat, Stanisław Miedza-Tomaszewski.

Honowski spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, gdzie jego dziedzictwo i poświęcenie dla kraju pozostają w pamięci współczesnych.

Przypisy

  1. Cmentarz Stare Powązki: Andrzej Honowski, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 16.01.2020 r.]

Oceń: Andrzej Honowski

Średnia ocena:4.91 Liczba ocen:9