Teresa Anna Grzegorczyk-Skibińska, urodzona 1 stycznia 1930 roku w Kutnie, a odchodząca z tego świata 26 września 2011 roku w Karpaczu, to postać, która w sposób znaczący zapisała się w historii medycyny oraz działań społecznych w naszym kraju.
Była lekarzem pulmonologiem, ale także aktywną działaczką społeczną, która poświęciła swoje życie na popularyzację wiedzy medycznej w społeczeństwie. Jej zaangażowanie oraz wkład w rozwój zdrowia publicznego zostały wielokrotnie docenione, co potwierdzają liczne odznaczenia państwowe i społeczne.
Córka oficera Korpusu Ochrony Pogranicza, Stanisława Grzegorczyka, oraz nauczycielki Genowefy Grzegorczyk z domu Ignaczewskiej, Teresa spędziła dzieciństwo na Kresach Wschodnich, gdzie już w młodym wieku ukształtowała swoje zainteresowanie medycyną oraz pracą dla społeczności lokalnej.
Wzorem wielu innych wybitnych postaci, swoje zainteresowanie do medycyny oraz chęć do działania społecznego wyniosła ze szkolnych lat, szczególnie z czasów harcerstwa. Wykształcenie zdobyła na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego, który obecnie funkcjonuje jako Akademia Medyczna.
Działalność zawodowa i naukowa
W dniu 21 sierpnia 1954 roku Teresa Grzegorczyk-Skibińska rozpoczęła swoją pracę, na mocy nakazu skierowanego do Państwowego Zespołu Przeciwgruźliczego w Kowarach. W tym miejscu pełniła ważną rolę, jako organizatorka sanatorium dla dzieci „Zarzecze” w Karpaczu. Już w 1955 roku, w ramach Zespołu, zainicjowała działalność sanatorium dla małych dzieci „Nil” w Karpaczu, gdzie pełniła funkcję dyrektora od października 1955 do reorganizacji, która miała miejsce w czerwcu 1967 roku.
W okresie od 1971 do 1975 roku była ordynatorem w sanatorium „Zarzecze”. Po tym czasie objęła stanowisko kierownika działu metodyczno-organizacyjnego w Specjalistycznym Zespole Gruźlicy i Chorób Płuc w Kowarach, a od 1 marca 1990 do 30 kwietnia 1996 roku pełniła funkcję dyrektora tego Zespołu. Po 1996 roku, Teresa Grzegorczyk-Skibińska została kierownikiem działu nadzoru, a następnie specjalistą ds. epidemiologii. Jej cały tok kariery zawodowej był ściśle związany z Zespołem Gruźlicy i Chorób Płuc, co podkreśla jej zaangażowanie w tę dziedzinę medycyny.
Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku, Teresa pełniła funkcję Wojewódzkiego Specjalisty w dziedzinie Gruźlicy i Chorób Płuc w Województwie Jeleniogórskim. Udało jej się uzyskać specjalizację II stopnia w trzech dziedzinach: ftyzjatrii, chorobach płuc u dzieci oraz organizacji ochrony zdrowia. W 1990 roku obroniła pracę doktorską na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej we Wrocławiu, a temat jej rozprawy brzmiał: „Dzieje lecznictwa przeciwgruźliczego regionu Sudetów Zachodnich w stuleciu (1880–1987).”
W swoim dorobku naukowym posiada dwie książki dotyczące historii medycyny oraz organizacji ochrony zdrowia. Ponadto, opublikowała ponad 50 prac naukowych w dziedzinie ftyzjatrii oraz historii medycyny. W 2004 roku ukazały się jej wspomnienia pod tytułem „Pamiętnik. Wspomnienia z lat 1930–1948”. Warto wspomnieć, że zachowały się także unikalne materiały dotyczące ziołolecznictwa w Karkonoszach oraz laborantów wrocławskich.
Działalność społeczna
W rok 1958 wraz z mężem, Stefanem Skibińskim, a także pionierami osadnictwa polskiego w Karpaczu, Teresa Grzegorczyk-Skibińska założyła Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich (TRZZ). W trakcie swojej kariery pełniła wiele istotnych ról. Od 1961 do 1970 roku była przewodniczącą Zarządu Miejskiego TRZZ.
Równocześnie, w roku 1959, objęła stanowisko sekretarza Oddziału Polskiego Towarzystwa Ftyzjopneumonologicznego. W latach 1960–1969 działała jako aktywny wykładowca w Towarzystwie Wiedzy Powszechnej. Jej zaangażowanie w życie społeczne Karpacza można było dostrzec również w latach sześćdziesiątych, kiedy to pełniła funkcję Radnej Powiatowej Rady Narodowej w Jeleniej Górze, a w latach siedemdziesiątych Radnej Miejskiej Rady Narodowej w Karpaczu.
W późniejszych latach, w latach 1984–1992, Teresa Grzegorczyk-Skibińska była Radną Wojewódzkiej Rady Narodowej w Jeleniej Górze oraz członkiem komisji klimatycznej Karpacza. Ponadto, pełniła funkcję członka Zarządu Polskiego Towarzystwa Ftyzjopneumonologicznego, a także przewodniczącej oraz później prezes Społecznego Komitetu Walki z Gruźlicą i Chorobami Płuc w Jeleniej Górze.
Jej zaangażowanie w medycynę i społeczeństwo wyrażało się także przez członkostwo w Polskim Towarzystwie Historii Medycyny i Farmacji oraz aktywne działania w Karkonoskim Towarzystwie Naukowym. Dodatkowo, Teresa Grzegorczyk-Skibińska była przewodniczącą Wojewódzkiego Zarządu Ligi Kobiet oraz członkiem Komisji Rewizyjnej VI kadencji Dolnośląskiej Izby Lekarskiej.
Warto również podkreślić, że była inicjatorką zorganizowania w sanatorium „Bukowiec” Sali Tradycji, która została poświęcona historii walki z gruźlicą. Teresa Grzegorczyk-Skibińska miała znaczący wpływ na rozwój lokalnej społeczności i zdrowia publicznego, a jej działalność pozostaje istotnym elementem regionalnej historii.
Odznaczenia
Teresa Grzegorczyk-Skibińska zdobyła szereg prestiżowych odznaczeń, które potwierdzają jej niezwykłe osiągnięcia i zaangażowanie w różne dziedziny. Oto niektóre z nich:
- Krzyż Kawalerski Orderu Polonia Restituta,
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Złota Odznaka „Zasłużony dla Dolnego Śląska”,
- Odznaka „Za zasługi dla województwa jeleniogórskiego”,
- Odznaka „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”,
- Złota Odznaka za Zasługi w Walce z Gruźlicą,
- Odznaka II stopnia Polskiego Towarzystwa Ftyzjopneumonologicznego,
- Honorowa Odznaka Ligi Kobiet,
- Złota Odznaka Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich,
- Odznaka Zasłużonego działacza Frontu Jedności Narodu,
- odznaka Dolnośląskiej Izby Lekarskiej i inne.
Wszystkie te wyróżnienia są dowodem na jej znaczący wkład w rozwój regionu oraz działania na rzecz zdrowia publicznego.
Przypisy
- Sala Tradycji Specjalistycznego Zespołu Gruźlicy i Choroby Płuc w Jeleniej Górze-Bukowcu. [dostęp 16.04.2020 r.]
- strona o dr n.med. Teresie Grzegorczyk-Skibińskiej. [dostęp 16.04.2020 r.]
Oceń: Teresa Grzegorczyk-Skibińska